TÁC ĐỘNG CỦA MẠNG XÃ HỘI ĐẾN LỐI SỐNG VÀ HIỆU QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN

Trong vài năm qua, mạng xã hội đã trở nên phổ biến vào cuộc sống hàng ngày của hầu hết người Việt Nam cùng với tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh và internet ngày càng tăng của Việt Nam. Các mạng xã hội như Facebook, Twitter, Tiktok… đã trở thành một xã hội thu nhỏ, không chỉ phản ánh mọi khía cạnh của đời sống thực mà có thể gây ra hoặc tác động không nhỏ đến cuộc sống thực.

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của con người, đặc biệt là đối với sinh viên. Việc sử dụng mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen sinh hoạt mà còn tác động lớn đến hiệu quả học tập của sinh viên. Bài tham luận này sẽ phân tích những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của mạng xã hội đến lối sống và kết quả học tập của sinh viên hiện nay, từ đó đề xuất một số giải pháp giúp sinh viên sử dụng mạng xã hội một cách hiệu quả.

Ảnh hưởng của mạng xã hội đến lối sống của sinh viên

           Trong giai đoạn hiện nay, ở nước ta cùng với xây dựng nền kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập, đặc biệt là những thành tựu khoa học – công nghệ, trong đó sự phát triển của mạng xã hội đã tác động mạnh mẽ đến chất lượng của nguồn lực con người nói chung và sinh viên nói riêng, nhất là về lối sống từ mạng xã hội.

Mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok, Zalo đã thay đổi cách sinh viên giao tiếp, tiếp nhận thông tin và giải trí. Một số tác động tích cực của mạng xã hội đến lối sống của sinh viên bao gồm: Mở rộng mối quan hệ xã hội: Sinh viên có thể kết nối với bạn bè, giảng viên và các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực, tạo cơ hội học hỏi và phát triển bản thân.

Tiếp cận thông tin nhanh chóng: Các nền tảng mạng xã hội giúp sinh viên cập nhật tin tức, tài liệu học tập và xu hướng mới một cách dễ dàng.

           Phát triển kỹ năng cá nhân: Nhiều sinh viên tận dụng mạng xã hội để học hỏi các kỹ năng mềm như giao tiếp, quản lý thời gian và sáng tạo nội dung. Tuy nhiên, mạng xã hội cũng mang lại không ít tác động tiêu cực đến lối sống của sinh viên: Lãng phí thời gian: Việc dành quá nhiều thời gian lướt mạng có thể khiến sinh viên mất tập trung vào công việc quan trọng.

Ảnh hưởng đến sức khỏe: Việc sử dụng mạng xã hội quá mức có thể dẫn đến mất ngủ, căng thẳng và giảm khả năng giao tiếp trực tiếp. Ảnh hưởng đến giá trị sống: Một số nội dung tiêu cực trên mạng xã hội có thể làm thay đổi quan điểm, nhận thức của sinh viên theo chiều hướng không tích cực.

Tác động của mạng xã hội đến hiệu quả học tập của sinh viên

Mạng xã hội có thể hỗ trợ sinh viên trong việc học tập nếu được sử dụng đúng cách: Hỗ trợ học tập trực tuyến: Các nhóm học tập trên Facebook, Telegram hay Google Meet giúp sinh viên trao đổi tài liệu, thảo luận bài giảng và giải đáp thắc mắc nhanh chóng.

Tiếp cận nguồn tài liệu phong phú: Sinh viên có thể dễ dàng tìm thấy sách điện tử, bài giảng miễn phí, khóa học trực tuyến từ nhiều nguồn khác nhau.Tạo động lực học tập: Các nội dung truyền cảm hứng về học tập và phát triển bản thân trên mạng xã hội có thể giúp sinh viên có thêm động lực để học tập hiệu quả hơn. Tuy nhiên, mạng xã hội cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả học tập nếu bị lạm dụng:

• Gây xao nhãng: Việc liên tục kiểm tra tin nhắn, xem video hoặc lướt mạng có thể làm giảm khả năng tập trung khi học tập.
• Học tập thụ động: Một số sinh viên chỉ tìm kiếm thông tin nhanh mà không thực sự hiểu sâu vấn đề, dẫn đến sự lười biếng trong tư duy và nghiên cứu.
• Sao chép nội dung không chọn lọc: Một số sinh viên có xu hướng sao chép tài liệu mà không kiểm chứng độ chính xác, điều này ảnh hưởng đến chất lượng học tập.

Để tận dụng tối đa lợi ích của mạng xã hội mà không ảnh hưởng tiêu cực đến lối sống và kết quả học tập, sinh viên cần áp dụng một số giải pháp sau:

• Quản lý thời gian hợp lý: Đặt ra giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội mỗi ngày để tránh lãng phí thời gian.
• Sử dụng mạng xã hội phục vụ học tập: Tham gia các nhóm học thuật, theo dõi các trang cung cấp thông tin hữu ích để bổ trợ kiến thức.Lọc và chọn lọc thông tin: Luôn kiểm tra độ tin cậy của thông tin trước khi áp dụng vào học tập.
• Tăng cường tương tác thực tế: Thay vì chỉ giao tiếp qua mạng xã hội, sinh viên nên ưu tiên gặp gỡ, thảo luận trực tiếp để phát triển kỹ năng mềm.

Liên hệ đến bản thân và sinh viên

Mạng xã hội mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng có những hạn chế ảnh hưởng đến cuộc sống và tinh thần của người dùng. Dưới đây là một số thói quen phổ biến và biện pháp khắc phục:

1. Thói quen tiêu cực khi dùng mạng xã hội

• Dành quá nhiều thời gian lướt mạng: Gây lãng phí thời gian, ảnh hưởng đến công việc và sức khỏe.

• So sánh bản thân với người khác: Dẫn đến tự ti, áp lực và lo lắng.

• Tin vào thông tin sai lệch: Dễ bị ảnh hưởng bởi tin giả, tin giật gân.

• Sử dụng mạng xã hội khi đang làm việc hoặc học tập: Giảm năng suất và khả năng tập trung.

• Nghiện "like" và tương tác ảo: Tạo tâm lý phụ thuộc vào sự công nhận từ người khác.

2. Biện pháp khắc phục

• Chọn lọc nội dung theo dõi: Theo dõi những trang, nhóm mang lại giá trị tích cực.

• Kiểm chứng thông tin: Xác minh thông tin trước khi tin hoặc chia sẻ.

• Tạo thời gian "cai mạng": Dành ít nhất một khoảng thời gian trong ngày không sử dụng mạng xã hội.

• Ưu tiên giao tiếp thực tế: Dành nhiều thời gian gặp gỡ, trò chuyện trực tiếp thay vì chỉ nhắn tin online.

• Tham gia các hoạt động xã hội : tham gia vào các câu lạc bộ , đội nhóm của Trường

• Tập trung vào mục tiêu cá nhân: Học tập, làm việc hoặc phát triển kỹ năng thay vì dành quá nhiều thời gian trên mạng.

Việc kiểm soát tốt mạng xã hội không chỉ giúp bạn sử dụng nó hiệu quả mà còn bảo vệ sức khỏe tinh thần và nâng cao chất lượng cuộc sống. Bạn đang gặp phải vấn đề nào trong số này không?